Energielening piloot met Blockchain & Self-sovereign Identity
Wat kan blockchain technologie betekenen voor onze lokale dienstverlening? Een pilootproject voor de aanvraag van een Gentse Energielening blijkt beloftevol.
De Stad Gent streeft ernaar om vanaf 2050 een klimaatneutrale stad te worden. Om Gentse gezinnen te helpen energiebesparende renovaties aan hun woningen te bekostigen, biedt ze een voordelige 'Energielening' aan. Maar bij de huidige aanvraagprocedure is heel veel informatie van verschillende instanties nodig, en dat maakt het voor veel burgers te omslachtig.
Door deelname aan het Interreg-project BLING (BLockchain IN Government) onderzochten we de voordelen van blockchain en Self-sovereign Identity (SSI) met een proof of concept dat het aanvragen van een Gentse Energielening eenvoudiger, sneller, efficiënter en daarnaast ook privacyvriendelijker maakt.
Het systeem gebruikt blockchain-technologie waarbij de betrokken partijen elkaars identiteit digitaal kunnen verifiëren, en waarbij snelle, automatische controle van gegevens op authenticiteit mogelijk is. Zo vermindert de doorlooptijd en administratieve last van de aanvraagprocedure drastisch.
Een omslachtige aanvraagprocedure
In het huidige proces is veel communicatie nodig tussen de aanvrager, de administratieve medewerker die de aanvraag behandelt en een renovatie coach. De aanvrager moet heel wat vereiste documenten voorleggen, en daarbij vaak veel meer informatie verstrekken dan strikt noodzakelijk is. Vervolgens moet een administratief medewerker elk document nog eens grondig controleren, een erg tijdrovende en omslachtige procedure.
Automatisering van het proces via de traditionele weg is in dit geval niet haalbaar, omdat dit gepaard gaat met extra kosten voor juridische administratie en hoge onderhoudskosten van technische integraties.
Eigenaar van de eigen gegevens
Het nieuwe proof of concept voor de Energielening is gebouwd op het concept van 'Self-sovereign Identity' dat mogelijk gemaakt wordt door blockchain-technologie. In deze aanpak is de aanvrager eigenaar van zijn eigen gegevens en kiest hij welke gegevens gedeeld mogen worden en met wie.
Hoe werkt het?
In dit proof of concept is het gebruik van blockchaintechnologie minimaal. Het succes van de aanpak berust vooral op het gebruik van Self-sovereign Identity, een concept dat onder andere gefaciliteerd wordt via blockchain. Hiervoor wordt de energiezuinige Europese Blockchain Services Infrastructure (EBSI) gebruikt.
Burgers (de 'Holder' partij in onderstaande figuur) vragen de gegevens aan bij gegevensverstrekkers, en verzamelen deze in een e-walletsysteem. Burgers kiezen welke wallet-provider ze willen gebruiken. In een e-wallet staan geen digitale kopieën van gegevens, maar een verifieerbaar bewijs dat bepaalde gegevens correct en authentiek zijn. Zie het als een soort digitale attesten die, dankzij cryptografie, praktisch niet te vervalsen zijn. Daarom kunnen ze als digitale 'claim' gebruikt worden in een aanvraagprocedure.
Het is niet meer nodig om papieren of digitale kopieën van informatie te verstrekken. Controles (door de 'Verifier' in onderstaande figuur) gebeuren automatisch. Bovendien is de privacy beschermd omdat de gegevensverstrekker (de 'Issuer' in onderstaande figuur) geen centrale inzage heeft in welke partijen ('Verifiers') de authenticiteit van verstrekte gegevens controleren.
De gegevensverstrekkers (bvb. de FOD Financiën of het OCMW) verstrekken de aangevraagde gegevens in de vorm van een Verifiable Credential (VC), waarvan de authenticiteit via de blockchain kan worden bevestigd. De aanvraagprocedure bestaat erin dat de burger deze credentials digitaal aan de Stad Gent (rol van 'Verifier' in onderstaande figuur) presenteert. Na automatische controle van de voorwaarden, bij een toekenning van de energielening, reikt de stad aan de aanvrager een Verifiable Credential uit als bewijs hiervan.
Figuur: Verifiable Credentials uitgereikt aan een burger (Holder) worden opgeslagen in een e-wallet en geverifieerd door de stad.
De voordelen
Self-sovereign Identity en Verifiable Credentials maken een veilige en efficiënte uitwisseling van identiteits- en leningsaanvraaggegevens mogelijk tussen de vele partijen die bij het proces betrokken zijn.
Meer privacy
Verifiable Credentials bieden de burger een methode om digitaal aan te tonen dat deze voldoet aan de verschillende criteria voor de Energielening, zonder onnodig persoonlijke informatie aan de stad te moeten verstrekken (het systeem kan bijvoorbeeld verifiëren dat de aanvrager een Belgische belastingbetaler is, zonder de unieke belastingreferentie te hoeven verstrekken).
Meer efficiëntie
De verwerkingstijd van aanvragen verkort aanzienlijk, onder andere omdat de nodige Verifiable Credentials geautomatiseerd en rechtstreeks door de authentieke bron verstrekt worden, en omdat deze authenticiteit nadien via blockchain-technologie gemakkelijk kan worden geverifieerd. Het is compleet overbodig om documenten van de aanvrager nog manueel te controleren en valideren.
Meerdere partijen betrokken
Voor dit proof of concept werkte District09 samen met veel andere organisaties:
- Stad Gent en OCMW, waarvoor District09 optreedt als IT-partner en als partner digitale innovatie
- Howest, de technische en academische partner, ontwikkelde zowel een portaal voor de burger om een lening aan te vragen als een back-end voor de Stad Gent om credentials te kunnen verifiëren en uitreiken
- BOSA (FOD Beleid & Ondersteuning), op wiens portaal in de toekomst burgers terecht kunnen voor een VerifiableID en Verifiable Credentials voor de nodige claims over hun authentieke gegevens bij FOD Financiën en FOD Economie
- FOD Financiën en FOD Economie
- EBSI (de Europese Blockchain Services Infrastructure)
- ValidatedID en Walt.id als SSI-wallettechnologieproviders
Het project werd gerealiseerd binnen het Europees project BLING (Blockchain In Government) met de steun van Interreg North Sea Region.
Wil je deze POC eens in de praktijk zien? Bekijk de demovideo hieronder.
Het Blockchain-boek
Lees meer over deze case en andere cases die deel uitmaakten van het BLING Interreg-project in het Blockchain-boek (Engelstalig).
Dit boek is een verzameling van belangrijke inzichten uit het BLING-project over de implementatie van blockchain in lokale en regionale overheden.
